Rezan Has Müzesi

Rezan Has Müzesi, tarihle iç içe, tarihin üzerine inşa edilmiş bir müze. Kadir Has Üniversitesi‘ne daha önce birkaç kez gitmişliğim vardı ama Mayıs, 2007‘de açılan Rezan Has Müzesi‘ni ilk kez ziyaret ettim doğrusu. Bu aralar müzede yer alan Urartu Takı Koleksiyonu sergisini kaçırmayın derim.

Urartular hakkında ne biliyorsunuz? Aslında eski uygarlıklara oldum olası bir merakım vardı ama eğitim sistemimizin kötülüğünden dolayı tarih derslerinden kaba tabirle hep nefret etmişimdir. “Şu yaşa gelmişsin, oku öğren o zaman; sisteme laf atma!” derseniz de oldukça haklı olduğunuzu dürüstçe söyleyebilirim. Benim aklıma Urartular deyince başkentleri olan Van, Tuşpa‘dan başka bir şey gelmiyor ne yazık ki… 

Urartu Takı Koleksiyonu sergisi ise bir nebze olsun beni Urartu’ya yaklaştırdı, hayran bıraktı ve belki de en önemlisi merak etmemi sağladı. “Takı koleksiyonuymuş, ne var yahu incik boncuk!” diyerek ön yargılı olmayın derim. M.Ö. 8. ve 7. yüzyıllar arası etkisini sürdürmüş bir medeniyetten bahsediyoruz sonuçta. Ben eserleri bir yerden sergilemek adına ödünç aldıklarını düşünmüştüm ama öyle değilmiş. Rezan Has Müzesi‘nin kendi koleksiyonunda 2700 eser bulunurken, bunların 1100 tanesi Urartu Dönemi‘ne aitmiş. Sergi oluşturulmadan önce eserler, iki yıl süren sıkı bir temizlik, restorasyon ve konservasyon aşamalarından geçirilmiş. Yine sergi alanları da tadilattan geçirilerek yenilenmiş.

Peki sergide neler var?

“Bu sergide, pektoraller (göğüslük), madalyonlar, boncuklar, amuletler, boyun halkaları, süs iğneleri, fibulalar, pazıbentler, bilezikler, yüzükler gibi pek çok takı ve ayrıca yaklaşık 70 adet kemer ile Türkiye’nin geniş Urartu kemer koleksiyonu, Urartu toplumunun gizemli düşüncelerini, dinsel inanç ve geleneklerini gözler önüne seriyor. Günümüzde takılar süslenme, beğenilme, gösteriş, zenginlik, asalet, gibi insani duygular yanında korunma, şans, uğur, bereket ve şifa bulma gibi mistik amaçlarla da kullanılmaktadır. Ele geçen arkeolojik veriler, Urartu takı modasının baş, boyun ve göğüs, el-kol ve ayak, bel ve giysi takıları olarak ayrıldığını göstermektedir.” Kaynak.

İlk gördüğümde “Aa tespih diyerek!” saçmaladığım kolyeler. 

Sergide benim ilgimi en çok kemerler çekti. Günümüzün kemerlerinin üç, dört katı daha kalın olan bu kemerlerin üzerindeki süslemeler fazlasıyla ilgi çekici. Kemerlerin üzerindeki şekilleri, desenleri daha rahat seçebilin diye büyük boyutlarda birebir çizimlerini de eklemişler. Kanımca güzel bir düşünce olmuş.

Takı koleksiyonuna bakınca siz de göreceksiniz ki, aslında M.Ö. 8. yy.’da kullanılan takılarla bugün kullanılan takılar büyük benzerlikler taşımakta. Yani beğenilme, gösteriş gibi olgular yüzyıllar boyunca değişmemiş, günümüzde de hâlâ etkisini fazlasıyla göstermekte.

Biraz da müzedeki teknolojik uygulamalardan bahsedeyim. Restorasyon ve konservasyon sürecinden bir video görüntüsü surların olduğu kısımda yer alıyor. Ben kardeşimle oturup sıkılmadan izledim. Müzede yukarıdaki fotoğraflarda gördüğünüz ve fazlasıyla ilgimizi çeken bir de interaktif ekran var. Bu ekranda sergi hakkındaki iki kitabın (PDF) yanı sıra takılar ve kemerlere ait bilgiler, fotoğraflar, çeşitli oyunlar vb. de yer alıyor.

Peki sergi ne zaman kadar devam ediyor? Urartu Takı Koleksiyonu sergisini 31 Ocak 2016 tarihine kadar Rezan Has Müzesi‘nde gezebilirsiniz.

Rezan Has Müzesi “Urartu Takı Koleksiyonu” sergisi kapsamında bir de 3D animasyon filmi hazırlanmış. Animasyon filminde Erzincan – Altıntepe sitadelini üç boyutlu olarak görme imkanınız bulunuyor. Filmi, müzeye girişte solunuzda yer alan ekranda izlemeyi unutmayın sakın.