Kırmızı Pazartesi, Gabriel García Márquez, Can Yayınları, 119 sf.
Çeviren: İnci Kut, Kapak Tasarımı: Erkal Yavi, Şubat 2009.
1982 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Gabriel García Márquez, Kırmızı Pazartesi romanında işleneceğini herkesin bildiği bir cinayetin öyküsünü anlatıyor.
İspanyolca öğrenen herkesin adını duyduğu ve bu alanda büyük katkıları olan İnci Kut tarafından çevrilen Kırmızı Pazartesi romanının sonunda Santiago Nasar’ın öleceği bilinmesine rağmen insan sonun daha farklı olmasını diliyor. Tıpkı tiyatroda Pamuk Prenses ve Yedi Cüceler oyununu seyreden çocukların prensese “Elmayı yeme!” diye bağırmaları ve prensesin de onları duyup elmayı yemekten vazgeçeceğini ummaları gibi. Cinayetin işleneceğini herkes biliyor. Roman da bu bilinirliğin nasıl bilinmezlik hayaletine dönüştüğünü sorguluyor. Márquez, karakterlerin hepsinin ruh hallerini tahlil ederek cinayet ile olan ilişkilerini ustalıkla anlatmış.
“Özellikle de işleneceği böylesine açıkça duyurulmuş bir cinayetin hiçbir aksilikle karşılaşmadan gerçekleşmesi yolunda hayatın edebiyatta bile görülmeyen onca rastlantıdan yararlanmış olması ona büyük bir haksızlık gibi görünmüştü.” sf. 98.
Romanın konusunun yazarın çocukluğunu geçirdiği kasabada yıllar önce işlenmiş bir cinayet olması da kitabı ilgi çekici kılıyor. Márquez bir cinayetten öte bir halkın nasıl cinayete göz yumduğunu, toplumu oluşturan bireylerin aslında birey olarak gözükseler de bu tarz olaylarda sürü psikolojisine kapıldıklarını göstermek istemiş. Cinayet olmadan önce görebilmek için birbirleriyle yarışmaları, çoğunun kılını kıpırdatmaması, bilip de bilmezden gelmesi ve her birinin uyarma görevini diğerinin üstlenmiş olabileceğini düşünmesi gibi örnekler bu psikolojiyi destekler nitelikte.
“Bana bir ön yargı verin, dünyayı yerinden oynatayım.” sf. 99.
Ben bu kitabı Hrant Dink öldürüldüğünde okumuştum, kitapçının tavsiyesiyle. O kadar örtüşmüştü ki, kitabı her gördüğümde içim sızlar hala.
büyük usta ışıklar içinde uyusun.. müthiş etkileyici bir roman..