İstanbul’un Tepeleri: İstanbul’un Yedi Tepesi Hangileri?

Normalde tepeleri sayarken ilk olarak Sarayburnu Tepesi’nden başlıyorlar ama ben tersini yapmak istedim. Yavuz Sultan Selim Tepesi adını tepede bulunan Yavuz Sultan Selim Camii’nden almakta. Tepedeki önemli yerler, Fener Rum Patrikhanesi, Fener Rum Lisesi ve Fethiye Müzesi.

Fener Rum Patrikhanesi

Fener Rum Patrikhanesi ya da diğer adıyla Rum Ortodoks Patrikhanesi, tepenin eteklerinde yer alan en önemli yapılardan biri. Özel bir izne gerek olmaksızın içeriye girip gezebiliyorsunuz.

Fener Rum Lisesi

Kızıl Lise olarak da bilinen Fener Rum Lisesi gerçekten etkileyici bir yapı. İçeriyi gezmek isterseniz eğer özel olarak izin almak gerekliymiş. Yüksek duvarlarla çevrili olan yapının içini görmek kısmet olmadı henüz.

Yavuz Sultan Selim Camii

Fener Rum Lisesi’nden sonra biraz yokuş yukarı çıkınca tam da yokuşun başında Kanuni Sultan Süleyman’ın babası için 1522 yılında yaptırdığı, tepeye de adını veren Yavuz Sultan Selim Camii karşınıza çıkıyor.

Fethiye Müzesi

İsranbul’da yaşayıp da Çarşamba’yı bilmeyen çok insan var. Fethiye Müzesi‘ne giderken siz de bambaşka bir dünyaya ışınlanmış hissi yaratacak Çarşamba’dan geçeceksiniz. Müze ise Drama Caddesi’nin sonlarına doğru apartmanların arasında yer alıyor.

Mihrimah Sultan Camii’nin bulunduğu tepede, Kariye Müzesi, Edirnekapı Surları, Tekfur Sarayı gibi yapılar bulunmakta. Edirnekapı Tepesi‘nin bir özelliği de 7 tepe arasındaki en yüksek tepe olması.

Kariye Müzesi

Kariye Müzesi, İstanbul’da ziyaret etmeyi uzun zaman ertelediğim yerlerden birisiydi. Şimdilerde bazı bölümleri restorasyonda ama diğer bölümler ziyarete açık durumda. Gidince özellikle mozaiklere hayran kalacağınızı söyleyebilirim. Müzekart’la haftanın her günü ücretsiz gezebiliyorsunuz.

Edirnekapı Surları

Surlara çıkış yasak mı değil mi emin değilim ama demir kapı açık olunca ve surların üzerinde yerli ve yabancı turistleri görünce ben de çıkayım dedim. Ancak baştan söylemiş olayım fazlasıyla tehlikeli. O yüzden pek önermiyorum.

Tekfur Sarayı

Tekfur Sarayı, Yedikule Spor Kulübü’nün tam yanında yer alıyor. Şu anda ziyarete açık değil. Sadece dışarıdan gezme imkanınız var.

Mihrimah Sultan Camii

Mihrimah Sultan Camii, Kanuni Sultan Süleyman’ın kızı Mihrimah Sultan tarafından 1565 yılında Mimar Sinan’a yaptırılmış.

Fatih Tepesi, Fatih Camii’nin bulunduğu tepe. Bunun yanı sıra tepede Kıztaşı, Bozdoğan Kemeri, Gazanfer Ağa Külliyesi, Vefa Bozacısı gibi yerler bulunuyor.

Fatih Camii

Tepeye de adını veren Fatih Camii, İstanbul’daki en önemli yapılardan biri. Burada Bizans döneminde, İsa’nın 12 Havarisi’ne adanan Havariyyun Kilisesi’ni bulunuyormuş ve Bizans imparatorlarının mezarları da yine bu bölgede yer almaktaymış. İstanbul’un fethinden sonra patrikhane kilisesi olarak kullanılmış. Ancak Fatih Sultan Mehmet buraya cami ve külliye yaptırmak isteyince patrikhane şimdilerde Fethiye Müzesi olan Pammakaristos Manastırı‘na taşınmış.

Kıztaşı

Bizans imparatoru Markianos adına 455 yılında dikilen Kıztaşı anıtının bir diğer adı da Markianos Sütunu. Sütunun üzerinde korint bir başlık bulunmakta.

Bozdoğan Kemeri

Göktürk’e taşındığımız beri kemerlere olan ilgim fazlasıyla arttı. Buradaki, üzerine çıkılabilen Eğri (Kovuk) Kemer‘den daha önce bahsetmiştim. Bozdoğan Kemeri‘ne de önceden çıkılabildiğini biliyorum ama şimdilerde güvenlik sebebiyle çıkış engellenmiş durumda. İleride güvenlik önlemleri alınarak kemere çıkışlar turistik hale getirilecek ve ücretli olacakmış.

Gazanfer Ağa Külliyesi

Bozdoğan Kemeri’nin tam dibinde Gazanfer Ağa Külliyesi yer alıyor. Kapısı kapalı gibi duruyor ama aslında açık. Başka bir yeri ararken biz kardeşimle girmiştik, içerideki görevliler fazlasıyla kibar; girin gezin derim.

Vefa Bozacısı

Boza sever misiniz? Ben küçükken pek sevmezdim ama şimdilerde sürekli canım çekiyor nedense. Fatih Tepesi’ne gidilir de Vefa Bozacısı‘na uğrayıp boza içmeden olmaz tabii. Merak ederseniz eğer bir bardak bozanın fiyatı 3 TL.

Beyazıt Tepesi‘nde, Süleymaniye Camii, Beyazıt Camii, İstanbul Üniversitesi ve Beyazıt Kulesi, II. Bayezid Türk Hamam Kültürü Müzesi, Laleli Camii ve Erzincanlı Ali Baba Kurufasulyecisi bulunmakta.

Süleymaniye Camii

1557 yılında Kanuni Sultan Süleyman tarafından Mimar Sinan’a yaptırılan ve kalfalık eserim dediği Süleymaniye Camii, en önemli ve görkemli camilerden biri konumunda.

Erzincanlı Ali Baba Kurufasulyecisi

Kuru fasulyeyi severim ama Süleymaniye Camii’nin tam karşısında yer alan Erzincanlı Ali Baba‘da ilk kez yedim. Denemenizi tavsiye ederim. Bir tabak kuru fasulye 8 TL.

İstanbul Üniversitesi ve Beyazıt Kulesi

Küçüklüğümden bu yana İstanbul Üniversitesi‘nin o devasa kapısının ardında neler olduğunu hep merak etmişimdir. Bu zamana kadar içeri girmek kısmet olmadı ne yazık ki. Ancak yine üniversitenin içinde yer alan Beyazıt Kulesi‘ni ziyaret ettiğimde içeriyi de gezeceğim mutlaka.

II. Bayezid Türk Hamam Kültürü Müzesi

II. Bayezid Hamamı restorasyon sonrası II. Bayezid Türk Hamam Kültürü Müzesi‘ne dönüştürülmüş. 16. yy.’dan kalma hamamda Türk hamam kültürüne dair birçok eşya sergilenmekte. Müzeyi ücretsiz gezebilirsiniz.

Laleli Camii

III. Mustafa tarafından 1763 yılında inşa ettirilen Laleli Camii o bölgeye de adını vermiş durumda.

Beyazıt Camii

Osmanlı İmparatorluğu’nun sekizinci padişahı olan II. Bayezid tarafından yaptırılan Beyazıt Camii ya da diğer adıyla Bayezid Camii, Beyazıt Tepesi’ne de adını vermiş durumda.

Kocamustafapaşa Tepesi de İstanbul’un tepeleri arasından yer almakta. Bu tepede bulunan önemli yerler Mokios Sarnıcı, Arcadius Sütunu ve Haseki Sultan Camii.

Mokios Sarnıcı

Mokios Sarnıcı, İstanbul’daki dört açıkhava sarnıcından biri ve en fazla hasar görmüş olanı. Günümüzde Çukurbostan Şehir Parkı olarak kullanılmakta.

Arcadius Sütunu

Arcadius Sütunu‘nu nedense bulmam bayağı zor oldu. Zira iki bina arasına sıkışmış bu sütun, önündeki ağaçların da kapatması nedeniyle görülemeyecek bir duruma düşmüş. Haseki Kadın Sokak’ta yer alan sütun, Bizans İmparatoru I. Theodosius adına oğlu Arcadius tarafından 421 yılında yaptırılmış.

Haseki Sultan Camii

Hürrem Sultan tarafından Mimar Sinan’a yaptırılan Haseki Sultan Camii 1539 yılında tamamlanmış.

Çemberlitaş Tepesi‘nde, tepeye adını da veren Çemberlitaş Sütunu, Çemberlitaş Hamamı, Nuruosmaniye Camii, Firuz Ağa Camii, Kapalıçarşı, Binbirdirek Sarnıcı, Çorlulu Ali Paşa Medresesi ve Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Basın Müzesi gibi yerler bulunmakta.

Çemberlitaş Sütunu

Bizans imparatoru I. Konstantin, MS 330 yıllarında Roma’daki Apollon tapınağından Çemberlitaş Sütunu‘nu söktürterek günümüzdeki yerine diktirmiş.

Çemberlitaş Hamamı

Çemberlitaş Sütunu’nun tam karşısında yer alan Çemberlitaş Hamamı, III. Murad’ın annesi Nurbanu Sultan tarafından 1584 yılında Mimar Sinan’a yaptırılmış.

Nuruosmaniye Camii

Restorasyonu yeni tamamlanan Nuruosmaniye Camii, İstanbul’daki barok özellikli ilk cami olma özelliğini taşıyor. Kapalıçarşı’nın tam girişinde yer alan cami 1755 yılında yapılmış.

Kapalıçarşı

İçinde yaklaşık olarak 4000 dükkan barındıran Kapalıçarşı, İstanbul’a gelindiğinde mutlaka uğranması gereken noktalardan biri.

Binbirdirek Sarnıcı

Yerebatan Sarnıcı’ndan sonra İstanbul’un en büyük su haznesi olan Binbirdirek Sarnıcı 4. yüzyılda yapılmış. Bu zamana kadar ziyaret etmek nasip olmadı ne yazık ki.

Firuz Ağa Camii

II. Bayezid’in hazinebaşısı Firuz Ağa tarafından 1491 yılında yaptırılan Firuz Ağa Camii, Sultanahmet’te tramvay yolu üzerinde bulunuyor.

Çorlulu Ali Paşa Medresesi

1716’da Çorlulu Ali Paşa tarafından yaptırılan ve Divanyolu Caddesi üzerinden bulunan Çorlulu Ali Paşa Medresesi, nargileseverlerin uğrak noktası konumunda. Bunun yanında kahve ve çay içip, sohbet etmek için de farklı bir durak.

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Basın Müzesi

Geçenlerde gezmek için gittim ama gitmez olaydım. İçeri girip nazikçe müzeye geldiğimi söyledim ama sağ olsun görevlinin beni bir tek dövmediği kaldı ve kızarak bir tek girişi gezebileceğimi söyledi. Hızlıca gezip çıktım zaten. Baştan söyleyeyim, öyle pek bir eşya yok müzede. Aman işin en garip yanı, Basın Müzesi’nde fotoğraf çekmek yasak.

Aslında belki de en önemli tepeyi en sona bıraktım. Sarayburnu Tepesi‘nde Topkapı Sarayı başta olmak üzere, Yerebatan Sarnıcı, Ayasofya, Aya İrini, İstanbul Arkeoloji Müzeleri, Sultanahmet Camii, Milyon Taşı, Alman Çeşmesi, Türk ve İslam Eserleri Müzesi, Büyük Saray Mozaikleri Müzesi, Sirkeci Garı ve İstanbul Demiryolu Müzesi, İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi, Gülhane Parkı, Gotlar Sütunu ve Cağaloğlu Hamamı gibi önemli yerler bulunuyor.

Cağaloğlu Hamamı

İstanbul’un en büyük çifte hamamlarından biri olan ve I. Mahmut zamanında yaptırılan Cağaloğlu Hamamı “1000 Places To See Before You Die” yani “Ölmeden Önce Görmeniz Gereken 1000 Yer” kitabına da adını yazdırmış durumda. Benim hazırladığım “İstanbul Ölmeden Önce Yapılacaklar Listesi”nde de yine Tarihi Cağaloğlu Hamamı’yla ilgili bir madde bulunuyor. Detaylı bilgi için: http://www.cagalogluhamami.com.tr/

Yerebatan Sarnıcı

I. Justinianus tarafından yaptırılan Yerebatan Sarnıcı, içindeki mermer sütunların çokluğu ve büyüklüğü nedeniyle halk arasında Yerebatan Sarayı olarak anılırmış. Sarnıçtaki en dikkat çeken nokta ise sütun kaidesi olarak kullanılan Medusa başı heykeli.

Milion Taşı

Milyon Anıtı, Bizans İmparatorluğu‘nda şehre ulaşan tüm Antik Roma yollarının başlangıç noktası ve dünya üzerindeki diğer şehirlerin bu şehre olan uzaklığının hesaplanmasında kullanılan sıfır noktası olarak kabul edilmiş. Ayasofya’nın tam çaprazında kalıyor.

Alman Çeşmesi

Alman İmparatoru II. Wilhelm’in, 1898 yılında İstanbul’a ikinci gelişi şerefine hediye ettiği Alman Çeşmesi, İstanbul’daki çeşmelerin arasında en beğendiklerimden.

Ayasofya

İstanbul’da kilise, cami ve müze olarak hizmet veren, büyüklüğüyle ve ihtişamıyla göz dolduran Ayasofya, Sarayburnu Tepesi’ndeki en önemli yapıların başında geliyor.

Sultanahmet Camii

Turistlerin içindeki İznik çinilerinden dolayı Blue Mosque dedikleri Sultanahmet Camii, I. Ahmed tarafından Mimar Sedefkar Mehmet Ağa’ya yaptırılmış ve Türkiye’deki ilk altı minareli cami olma özelliğini taşıyor.

Büyük Saray Mozaikleri Müzesi

Büyük Saray Mozaikleri Müzesi, Bizans İmparatorluğu’nda kraliyet yerleşimi olarak kullanılan Büyük Saray‘ın kalıntıları üzerine inşa edilmiş ve sarayın tabanındaki mozaikler aynen korunmuş. Müzeye Sultanahmet Camii’nin arkasında kalan Arasta Çarşısı’ndan gidiliyor.

Türk ve İslam Eserleri Müzesi

Sultanahmet Camii’nin karşısındaki İbrahim Paşa Sarayı’nda bulunan Türk ve İslam Eserleri Müzesi, İslam dünyasının farklı köşelerinden gelmiş Türk ve İslâm sanatı eserlerinin sergilendiği, daha fazla kişinin görmesi gerektiğini düşündüğüm bir müze.

Topkapı Sarayı

Osmanlı’nın en büyük padişahlarının ikamet ettiği, en ihtişamlı günlerinin yaşandığı Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırılan Topkapı Sarayı, 80.000 m²’lik alanıyla zamanında içinde 4000’den fazla kişinin yaşadığı küçük bir şehir konumundayken, günümüzde en fazla ziyaret edilen yerlerin başında geliyor.

Aya İrini

Topkapı Sarayı I. avlusunda yer alan Aya İrini, 6. yüzyılda İmparator Iustinianus zamanında inşa edilmiş. Uzun süre ganimet ve silah deposu olarak kullanılan yapı, günümüzde müze ve konser mekanı olarak kullanılmakta. Önemli bir bilgi; Aya İrini’ye Müzekart ile girilemiyor.

İstanbul Arkeoloji Müzeleri

İstanbul’daki en beğendiğim müze olan İstanbul Arkeoloji Müzeleri, bünyesinde Arkeoloji Müzesi, Şark Eserleri Müzesi ve Çinili Köşk olmak üzere üç müzeyi barındırıyor. Mutlaka ziyaret edilmesi gereken müzelerden biri bana göre.

Gülhane Parkı

Tarihte önemli bir yeri olan Gülhane Parkı, eskiden Topkapı Sarayı’nın bahçesi konumundayken şimdilerde halka açık park olarak hizmet vermekte. Şehrin keşmekeşinden kaçmak için farklı bir alternatif.

İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi

Zamanında İslam dünyasının bilim ve teknolojide ne kadar ilerde olduğunu gösteren bir müze: İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi. Gülhane Parkı’nın içinde yer alan müze, Müzekart ile gezilebiliyor ve haftanın her günü ziyarete açık.

Gotlar Sütunu

Günümüze kadar yıkılmadan ulaşmış en önemli sütunlardan biri belki de Gotlar Sütunu. Gülhane Parkı’nın Sarayburnu girişinde yer alan sütunun etrafı güllerle donatılmış durumda.

Sirkeci Garı ve İstanbul Demiryolu Müzesi

Sirkeci Garı‘ndan trene binmek hiç nasip olmadı ama bu tarihi gar birçok film ve diziye konu olmuş durumda. Garın içindeki İstanbul Demiryolu Müzesi ise küçük ama içindeki eserlerle ziyaretçilerini heyecanlandırmaya yetiyor.

İstanbul’un tepeleri ve bu tepelerde bulunan bazı önemli yapıları derlediğim bu yazı umarım size yararlı olmuştur.

Diğer maddeler için bkz.→ İstanbul’da Ölmeden Önce Yapılacaklar Listesi