İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi aslında değeri çokça anlaşılamamış, İstanbul, Gülhane Parkı‘nın içinde yer alan adı sürekli terörle, gericilikle anılan İslam dünyasının zamanında bilimde ve fende ne kadar önemli bir yere sahip olduğunu gözler önüne seren bir müze.
Has Ahır; Osmanlı Dönemi’nde, padişahın ve yakın hizmetinde bulunan kimselerin atlarının bulunduğu ahırlara denilmiştir.
Bundan önce kaç kez gittim bilmiyorum ama her gittiğimde müzedeki farklı bir eşya ilgimi çekiyor ve her seferinde içinde en uzun süre zaman geçirdiğim bölüm değişiklik gösteriyor. Gülhane Parkı‘nın içinden kısa bir yürüme mesafe sonrası müzeye ulaşıyorsunuz. İslam bilim tarihi araştırmacısı Prof. Dr. Fuat Sezgin‘in fikir ve çabalarıyla 2008 yılında açılan ve 3500 m²’lik bir alana yayılan müze binası Osmanlı Dönemi’nde Has Ahırlar olarak kullanılan bina. Müzenin önünde bir de yerküre bulunmakta.
İçeri girdikten sonra önce güvenlikten geçiyorsunuz. Sıkı bir güvenlikleri olduğunu baştan söylemiş olayım. Cebimdeki bozuk paraya kadar çıkarttım ben. Gidince niye bu kadar arandık diye delirmeyin sakın. İki kattan oluşan müzede, önce üst kata çıkıp koridor boyunca gezip, koridorun sonunda aşağı inip bu kez ters yönde ilerleyip yine başladığınız noktaya dönüyorsunuz.
Üst kata çıktığınızda önce sizi Johann Wolfgang Goethe‘nin sözleri karşılıyor. Bu sözlerden sonra oturma kısımlarının olduğu bir sinevizyon bölümü bulunuyor. Nedendir bilinmez, İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi‘nin çok fazla ziyaretçisi yok. Ben her gittiğimde tek başıma geziyorum desem yeridir. Ancak zaman zaman öğrenci gruplarına denk geldiğim de oluyor. Bireysel ziyaretlerden çok grup ziyaretlerinin fazla olduğu bir müze burası. Müzenin 1. katında sırasıyla Astronomi, Saat ve Denizcilik Teknolojisi, Savaş Teknolojisi ve Tıp bölümü bulunuyor. Zemin katta ise Madencilik, Fizik, Matematik ve Geometri, Mimari ve Şehircilik, Kimya ve Optik ve son olarak Coğrafya bölümleri yer almakta.
Astronomi
Sinevizyondan sonra müzede gezilen ilk yer olan Astronomi bölümü karşılıyor sizi. Müzenin ilk bölümüne astronomiyi koymaları bence akıllıca bir seçim olmuş. İslam kültür çevrelerinde astronomik araç ve gereçlerin icadı 9. yüzyılın son çeyreğinde başlamış. Bu bölümde yerküreler, astronomiye ait araç gereçlerin yanı sıra, rasathanelerin kurulması ve 1575-1580 yılları arasında Osmanlı Sultanı III. Murat tarafından İstanbul’da kurulan İstanbul Rasathanesi ile ilgili de bilgiler yer alıyor.
Saat ve Denizcilik Teknolojisi
Hayatımda gördüğümde en fazla saat çeşitliliği bu müzedeydi sanırım. Su, güneş, kum saatleri sadece bunlardan birkaçı. Zemberekli saat, avize saat, kupa saat de yine sergilenen ilginç eşyalar arasında. Denizcilik kısmında da pusulalar, gemi maketleri, deniz yüksekliklerini ölçmeye yarayan aletler bulunuyor.
Savaş Teknolojisi
Savaş teknolojisi bölümünde de o dönemdeki savaşlarda kullanılan ya da kullanılması planlanan savaş aletlerinin maketleri yer alıyor.
Tıp
Tıp bölümünde, İslam tıp tarihi boyunca birçok farklı dalda kullanılan birbirinden farklı aletler sergilenmekte.
Madencilik
Fizik
Fizik bölümünde de değerli eşyalar var ama en çok ilgimi haliyle aşağıda fotoğrafını da paylaştığım döner makinesi çekti.
Matematik ve Geometri | Mimari ve Şehircilik
Matematik ve geometri konusunda da zamanında bir hayli ilerlemiş İslam dünyası. Pergeller ve cetvellerden, daha kompleks aletler olan daire bölümleme düzeneklerine kadar eşyalar sergileniyor. Mimari ve şehircilik kısmında ise Türkiye’deki ve çeşitli İslam coğrafyalarındaki bazı yapıların maketleri sergilenmekte.
Kimya ve Optik
Tabanlı irmikler, kendi kendisini yelleyen fırın, gül suyu damıtımı, cıva ısıtma aletleri kimya bölümünde, gökkuşağı teorisine dair düzenek, ışık kırılmasını gözlemleme aleti gibi aletler de optik kısmında sergilenmekte.
Coğrafya
Coğrafya bölümünde de yine harita örnekleri ve enlem ölçme aletleri gibi aletler sergileniyor.
Unutmadan söylemiş olayım, İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi‘ndeki eserler orijinal değil sadece eski eserler, belgeler vb. dökümanlar vasıtası ve yoğun çalışmalar sonucunda 9. ve 16. yüzyıllar arasında gerçekleştirilen icatların kopyalarını görmek mümkün.
İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi Ziyaret Gün ve Saatleri
YAZ SEZONU: 09:00 – 18:45 Gişe Kapanış Saati : 18:00
KIŞ SEZONU : 09:00 – 16:45 Gişe Kapanış Saati : 16:00
İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi Giriş Ücreti
Giriş ücreti: 10 TL. Müzekart geçerli.
İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi Nerede? Nasıl Gidilir?
İstanbul, Fatih‘teki Gülhane Parkı’nın içinde yer alan müzeye parkın içinde kısa bir yürüyüş sonrası ulaşmak mümkün. http://www.ibttm.org
İstanbul’da yapılacaklar sıralı listesi için → İstanbul’da Ölmeden Önce Yapılacaklar Listesi
