Gülhane Parkı: Saray Bahçelerinden Parka

Eskiden çok sık gitmezdim ama İstanbul Arkeoloji Müzeleri, Topkapı Sarayı ya da Ayasofya’ya daha sık gittikçe Gülhane Parkı‘na da yolumu daha sık düşürür oldum. İstanbul’da şehrin gürültüsünden uzaklaşıp kafa dinlemek, huzur bulmak, doğayla iç içe olmak, en basitinden kitap okumak için bile bu parka gidin derim.

Gülhane Adı Nereden Geliyor?

İstanbul’un en eski parklarından olan Gülhane Parkı‘nın geçmişi oldukça eskiye uzanıyor aslında. Topkapı Sarayı’nın dış bahçesi olarak kullanılan bölge daha sonra parka dönüştürülüp halka açılmış.  Sarayın bahçeleri arasında gül bahçeleri de bulunduğundan, “gül evi” anlamına da gelen Gülhane adını bu şekilde almış.

Gülhane Parkı’nın bir Gülhane Durağı ve Sultanahmet Durağı arasında bulunan Gülhane girişi, bir de Sarayburnu‘ndan olmak üzere iki girişi bulunuyor. Ulaşımı daha kolay olduğundan ben genelde Gülhane kapısından girmeyi tercih ediyorum.

Park eskiden daha bakımsızmış ama buna zıt olarak da daha hareketliymiş. Hayvanat bahçesi, lunapark, akvaryum gibi mekanları görmeye benim yaşıt yetmedi ne yazık ki.

Maddelerle Gülhane Parkı

• Halka açılıp park yapılmadan önce Topkapı Sarayı’nın dış bahçesiymiş.
• 3 Kasım 1839’da Osmanlı’da ilk demokratikleşme hareketi olarak bilinen Tanzimat Fermanı (Gülhane Hatt-ı Şerif-î- Gülhane Hatt-ı Hümayunu) Abdülmecit döneminde Hariciye Nazırı Mustafa Reşit Paşa tarafından burada okunmuş.
• Cumhuriyet döneminde Mustafa Kemal Atatürk Latin Harflerini burada tanıtmış.
• 1912 yılında Sultan V. Mehmet tarafından halka açılması için İstanbul Belediye Başkanlığı’na verilmiş. Dönemin belediye başkanı Cemil Paşa (Cemil Topuzlu) da gerekli düzenlemeleri yapmış.
• Nâzım Hikmet‘in ünlü şiiri Ceviz Ağacı‘nda da şair parktan bahseder. “Ben bir ceviz ağacıyım Gülhane Parkı’nda. Ne sen bunun farkındasın, ne polis farkında.”
• 2003 yılında kapsamlı bir yenileme çalışması yapılmış.

Gülhane Parkı’nda Neler Var?

Ahmet Hamdi Tanpınar Edebiyat Müze Kütüphanesi

Gülhane Parkı’nın içinde yer alan ve ilk karşınıza çıkan yapı olan eskinin Alay Köşkü, günümüzde Ahmet Hamdi Tanpınar Edebiyat Müze Kütüphanesi olarak kullanılmakta.

Çinili Köşk Müzesi

İstanbul Arkeoloji Müzeleri‘ne bağlı olan Çinili Köşk Müzesi‘nin dış duvarı Gülhane Parkı’nın içinde kalıyor. Mutlaka yakından görün derim.

İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi

Osmanlı Dönemi’nde Has Ahırlar olarak kullanılan bina günümüzde İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi olarak hizmet vermekte. Müze, yine parkın içinde yer alan yapılar arasında.

Gotlar Sütunu

İstanbul’un en eski abidelerinden biri olan, yaklaşık olarak 1700 yıllık Gotlar Sütunu da yine parkın içinde yer alan eserler arasında.

Atatürk ve Aşık Veysel Heykeli

Parkta Atatürk’ün 100. doğum yılında Hürriyet gazetesi tarafından hediye edilen bir Atatürk heykeli, bir de Aşık Veysel heykeli bulunmakta.

Gülhane Kandil Cafe

İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi’nin yanında yer alan Gülhane Kandil Cafe‘nin bir parkın içinden bir de cadde üzerinden olmak üzere iki girişi bulunuyor.

Setüstü Çay Bahçesi

Boğaz manzarası seyretmek ve soluklanmak istiyorsanız eğer parkın Sarayburnu girişinde yer alan Setüstü Çay Bahçesi‘ne uğrayın derim. Buranın en büyük özelliği ise çayları tek tek değil de demlikle getirmesi. (Not: Yakın zamanda çöken duvar sonucu çay bahçesi bu aralar kapalı.)

Mescit ve Tuvalet

Parkın içinde ibadet amaçlı yapılmış bir mescit, yanında ise akbil basarak ya da 1 TL atarak kullanabileceğiniz bir tuvalet mevcut.

Gülhane Parkı Nerede? Nasıl Gidilir?

Gülhane Parkı’na ulaşım oldukça kolay. Tramvayla geliniyorsa eğer Gülhane Durağı’nda inilip kısa bir yürüme mesafesi sonrası parka ulaşmak mümkün. Farklı bir alternatif olarak Sirkeci’de inilip, sahil boyunca Sarayburnu’na doğru yürüdükten sonra parkın Sarayburnu girişine ulaşılabilir.

İstanbul’da yapılacaklar sıralı listesi için → İstanbul’da Ölmeden Önce Yapılacaklar Listesi