Çatalca‘dan uzun zamandır Yalıköy’deki evimize gitmek için geçeriz ama beş yıldan daha fazla süredir açık olan Mübadele Müzesi‘ne yeni yolumuz düştü. Kitlesel ve zorunlu bir göç olan mübadele hakkında bilgi sahibi olmak ve mübadillerin kendi eşyalarına yakından bakmak için ziyaret edilmesi gereken bir müze.
Babamın Çatalca‘da işleri olunca arabaya atlayıp ben de ona katıldım. Ama dedim, Mübadele Müzesi varmış mutlaka gidelim. Zira milyon kez aynı yollardan geçmemize ve bu müzenin varlığından haberdar olmama rağmen bir kere bile adımımızı atmışlığımız yoktu.
Çatalca‘nın merkezine gittiğinizde oldukça kolay bir şekilde bulabileceğiniz müzenin aslında tam adı Avrupa Kültür Başkenti Mübadele Müzesi ve Türkiye’nin ilk mübadele konulu müzesi olma özelliğini taşımaktaymış. Şöyle ilginç bir detay var; müzenin bulunduğu Kaleiçi Mahallesi‘nin özelliği, mübadeleden önce burada Rumların yaşamış olması. Yani kurulmak için özellikle bu yer seçilmiş.
Önce müzenin dışında ne var ne yok ondan bahsedeyim. Müzenin bulunduğu sokağa girdiğinizde müze binasının tam karşısındaki duvarlara asılmış dış mekan panolarıyla karşılaşıyorsunuz. Bu panolar mübadele sürecini detaylarıyla anlatıyor. Yukarıdaki fotoğrafta da gördüğünüz, müzenin yan duvarındaki harita ise göç yollarını gösteriyor. Binanın arka yan duvarında ise Çatalca’ya iskân edilen mübadillerin listesi yer almakta.
Biraz ilerlediğiniz karşınıza çıkan küçük meydana ise Mübadele Meydanı adı verilmiş. Burası açık hava sergileri, konserler, folklor gösterileri gibi birçok etkinliğin yapılması için düzenlenmiş.
Öncelikle şunu söyleyeyim, gittiğinizde büyük bir müzeyle karşılaşacağınızı beklemeyin sakın. Gönül ister ki, mübadele gibi önemli bir konu hakkında saatlerce gezilecek bir müzemiz olsun ama buna şükür, hiç yoktan iyidir diyoruz.
Çatalca Mübadele Müzesi, Lozan Mübadilleri Vakfı, Çatalca Belediyesi ve İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı desteğiyle 2010 yılında açılmış. Bünyesinde bulunan eşyalar mübadillerin bağışları ve özel koleksiyonlardan oluşmakta.
Müzede sergilenen eşyaların artması açısından mübadillerin yakınlarından bağışlar hâlâ beklenmekteymiş, buradan duyurmuş olayım. Müzenin açılışı sırasında Fener Rum Patriği Bartholomeos, “Bu müze yıllarca savrulmuş olanları, gelenekleri, duyguları, anıları, tarihi bilgileri, eşyaları derleyecek ve genç nesillere aktaracaktır,” demiş.
Tüm eşyaları burada paylaşmam mümkün değil tabii. Müze, müzedeki eyşalar, mübadele vb. konular hakkında detaylı bilgiye ulaşmak isterseniz eğer müzenin internet sitesine göz atmanızı öneririm.
Müzeyi gezerken, bu kadar önemli bir konuda toplum olarak neden bu zamana kadar bu denli az eser ürettik diye merak edip durdum. İş dönüp dolaşıp, “adamlar en ufak şeyin filmini çekip, kitabını yazıyor”a gelse de ben yine de ümitliyim. Mübadele konusunda Çağan Irmak‘ın filmi Dedemin İnsanları‘nı da izlemediyseniz mutlaka izleyin derim. Film hakkındaki yazımdan sağ olsun Ömür Gedik köşesinde de bahsetmişti. Filmde de bahsedilen ve mübadele sırasında Yunanistan’dan Türkiye’ye taşınma sırasında kullanılan 20 gemiden biri olan Gülcemal vapuru hakkında müzede sizi bir de sürpriz bekliyor.
Çatalca Mübadele Müzesi, küçük ama bünyesinde bulunan eşyaları, bilgilendirme yazıları, mübadelenin zorlukları ve yaşanmışlıklara tanık olmak adına mutlaka ziyaret edilmesi gereken müzelerden biri.
Çatalca Mübadele Müzesi Ziyaret Bilgileri
Pazar ve Pazartesi hariç her gün 10:00-12:30 ve 13:00-16:30 saatleri arasında ziyarete açık. Giriş ücretsiz. | http://www.mubadelemuzesi.net/
Tel: 02127896699 Adres: Kaleiçi Mah. Bahar Sok. No:4 Çatalca
Çatalca burnumuzun dibi, genelde pazar günleri gittik. O gün de müze kapalı. Bir cumartesi günü ziyaret etmek lazım.
Aslında Pazar açık olması lazım ama.. 😀 Güzel, değişik bir müze gönül ister ki büyük olsun ama hiç yoktan iyidir. :))