Behlül Dal Sinema Müzesi

Altın Portakal Film Festivali’nin fikir babası, yönetmen Behlül Dal adına açılan Behlül Dal Sinema Müzesi, Türk sinemasının geçmişi ve Altın Portakal için arşiv niteliğinde bir müze.

Türkiye‘de bildiğim kadarıyla üç sinema müzesi var. Biri İstanbul’da olan TÜRVAK Sinema-Tiyatro Müzesi ve Sanat Kitaplığı. Burayı bayılarak gezdiğimden daha önce bahsetmiştim. İkincisi Adana’da bulunan Adana Sinema Müzesi. Orayı gezme fırsatını bulamadım henüz. Üçüncüsü ise Antalya’da bulunan Behlül Dal Sinema Müzesi.  5 Ekim 2013 tarihinde açılan müzeye iki katlı tarihi bir konak ev sahipliği yapıyor.

Girişte müze hatırası pozumuzu vermezsek olmaz tabii. Soldan sağa: Dayımın oğlu, dayım, kardeşim, ben ve halamın kızı.

Behlül Dal‘ın kim olduğunu bilmeyenler için hemen söyleyeyim (büyük ayıp ama ben de müzede öğrendim kim olduğunu) kendisi Antalya’nın eski belediye başkanı merhum Avni Tolunay ile birlikte Altın Portakal Film Festivali’ni başlatan kişi, yani festivalin fikir babası. Altın Portakal’ı takip eden biri olarak bu bilgiyi duyduğumda fazlasıyla şaşırdım doğrusu. Daha çok kısa metraj filmleriyle tanınan ünlü yönetmen Dal’ın 8 Altın Portakal ile festival tarihinde en fazla Altın Portakal’ı kucaklayan yönetmen olduğunu da söylemeden geçmeyeyim.

Ziyaret ettiğimizde orada bulunan görevli (görevli mi demeliyim bilemedim, rehber diyeyim en iyisi 🙂 ) müze, müzede sergilenen eşyalar ve Behlül Dal hakkında bize detaylı bilgi verdi sağ olsun. Kameralar, mikrofonlar, film gösterim cihazları, fotoğraf makineleri, ışıklar ve eski fotoğraflar görebileceğiniz eşyalardan sadece küçük bir kısmı. Yine müzenin bir odasında balmumu heykellerle birlikte bir filmin çekim sahnesi canlandırılmıştı. Bunların yanı sıra müzede Behlül Dal‘ın kamerası, kişisel film koleksiyonu ve Altın Portakal Film Festivali ile ilgili eserler de sergileniyor.

Dublaj sözcüğü neden “düblaj” şeklinde yazılmıştı bilemiyorum. Ama müzede en çok ilgimi çeken bu bölüm oldu. Dublaj masasına Agâh Hün, Şener Şen gibi isimler hatıra olarak isimlerini kazımışlar. Dublaj yaparken o andaki sahneye göre kapı, zil, çaydanlık gibi objeler de bir köşede bulundurulur ve örneğin senaryoda kapı çalıyorsa oradaki zile basılırmış.

Türkiye’de sinema denildiğinde meşhur sansür döneminden de bahsetmeden olmaz. Müzedeki odalardan birine girdiğinizde “Dur” ve “Sansür” yazısı bir tokat gibi çarpıyor yüzünüze. Dönem dönem birçok film saçma sapan nedenlerle sansüre maruz kalmış. Kimisi hiç gösterilememiş, kimisinin ise bazı sahneleri kırpılmak suretiyle gösterimine izin verilmiş.

Behlül Dal Sinema Müzesi, İstanbul’daki müze kadar büyük olmasa da yine de tatmin ediciydi diyebilirim. Antalya’ya yolunuz düşerse mutlaka uğrayın.